Connect with us

TEKNOLOJİ

Dünya’nın en güçlü roketi altıncı testi geçti: Ay’a insan götürecek

Published

on

SpaceX, önümüzdeki on yıl içerisinde insanlı Ay görevlerinde kullanılması planlanan Starship uzay aracının altıncı testini başarıyla gerçekleştirdi. Şirketin sahibi Elon Musk, fırlatma kulesi bilgisayarlarıyla iletişimin kesilmesinden dolayı Super Heavy Booster’ın yakalanmasının iptal edildiğini açıkladı.

SpaceX, önümüzdeki on yıl içerisinde insanlı Ay görevlerinde kullanılması planlanan Starship uzay aracının altıncı testini başarıyla gerçekleştirdi. Şirketin sahibi Elon Musk, fırlatma kulesi bilgisayarlarıyla iletişimin kesilmesinden dolayı Super Heavy Booster’ın yakalanmasının iptal edildiğini açıkladı.
SpaceX, Starship roketinin altıncı test uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.

Ancak uzay ajansı güçlendiriciyi dev mekanik kollarla yakalamaktan vazgeçti.

Teksas’tan yapılan test uçuşunun sadece dört dakikasında güvenlik nedeniyle yakalama işlemi iptal edildi ve güçlendirici üç dakika sonra suya çarptı.

YAKALAMA NEDEN İPTAL EDİLDİ?

SpaceX’ten Elon Musk X üzerinden yaptığı açıklamada, fırlatma kulesi bilgisayarıyla iletişimin kesilmesi nedeniyle güçlendiricinin yakalanmasının iptal edildiğini söyledi.

Aynı zamanda, Starship’in tepesinde Teksas’tan fırlatılan boş uzay aracı, Ekim ayındaki test uçuşuna benzer şekilde dünyanın etrafında neredeyse bir tur atarak Meksika Körfezi boyunca yükseldi.

ALTINCI TEST UÇUŞU BAŞARILI

Uzayda süzülen parlak retro görünümlü araç, bir saat süren gösterinin kontrollü bir şekilde sona ermesi için Hint Okyanusu’na indi.

Bu, SpaceX ve NASA’nın astronotları Ay’a ve nihayetinde Mars’a geri götürmek için kullanmayı umduğu dünyanın en büyük ve en güçlü roketi için altıncı testti.

TERMAL KORUMA DENEYLERİ

Ulaşılan yeni hedefler arasında uzay aracının motorlarından birinin yörüngeden dönerken gerekli olacak şekilde uzayda ateşlenmesi de vardı.

Ayrıca uzay aracında termal koruma deneyleri de yapıldı ve bazı bölgeler gelecekteki uçuşlarda yakalama mekanizmalarının çalışıp çalışmayacağını görmek için ısı karolarından arındırıldı.

Ve uzay aracı girişin son bölümünde burun üstü alçalarak takla attı ve Hint Okyanusu’na dik bir şekilde düştü.

Bir sonraki test uçuşu için daha da fazla yükseltme yapılması planlanıyor.

MALİYETLERİ DÜŞÜRMEYİ HEDEFLİYOR

SpaceX eninde sonunda 121 metrelik Starship’in tamamını geri döndürmek ve yeniden kullanmak istiyor.

Tam ölçekli geri dönüşüm, işleri hızlandırırken Ay ve Mars’a kargo ve insan taşımanın maliyetini düşürecektir.

SpaceX’in Florida ve Kaliforniya’dan kalkan Falcon roketlerinin geri dönüşümü şirkete şimdiden zaman ve para kazandırdı.

4 MİLYAR DOLARDAN FAZLA ÖDEME

NASA, önümüzdeki on yıl içinde arka arkaya yapılacak görevlerde astronotları Starship ile Ay’a indirmesi için SpaceX’e 4 milyar dolardan fazla ödeme yapıyor.

Musk, bir gün Mars’ta bir şehir inşa etmek için bir Starship filosu fırlatmayı öngörüyor.

Bu, 2023’ten bu yana tamamen monte edilmiş bir Starship’in altıncı fırlatılışı oldu. İlk üçü patlamayla sonuçlanmıştı.

AY’A GİTMEK İÇİN KULLANILACAK

SpaceX için, Starship’i oldukça yakında hazır hale getirmek önemli çünkü bu, şirketin Mars’a ulaşma planlarının temelini oluşturuyor ve bu teknolojinin bir kısmı, önümüzdeki on yıl içinde NASA’nın Artemis görevlerinde Ay’a gitmek için kullanılacak.

Click to comment

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

TEKNOLOJİ

Araştırma: Daha akıllı hale gelen yapay zekanın “benmerkezciliği” artıyor

Published

on

ABD’deki bilimsel bir araştırmada yapay zekanın daha akıllı hale gelmesi halinde o düzeyde bencil ve benmerkezciliğinin arttığı ortaya çıktı.

Pennsylvania merkezli Carnegie Mellon Üniversitesindeki (CMU) uzmanlar, yaptıkları araştırmada yapay zekanın davranış eğilimini inceledi.

CMU İnsan-Bilgisayar Etkileşimi Enstitüsü’nden (HCII) Li Yuxuan ve Shirado Hirokazu liderliğindeki araştırmada önde gelen yapay zeka uygulamalarına oyun-bazlı deneyler düzenlendi.

Kullanıcıların “ortak fayda ya da kendi çıkarları için hareket eğilimine karar verebildiği” araştırmada, sosyal ikilemlerin simüle edilebildiği oyunlar oynandı.

Oyun sonuçlarında OpenAI, Google, DeepSeek dahil büyük dil modellerinin (LLM) seviyeleri test edildi ve sorunları “akıl yürüten” ve “akıl yürütmeyen” modellerle çözümlendirme süreçleri karşılaştırıldı.

– “Paylaşıyor mu?” ölçümü

Deneyler, yapay zekanın “muhakeme kapasitesi ne kadar yüksekse, işbirliği yapma olasılığının da o kadar düşük olduğunu” ortaya çıkardı.

Akıl yürütmeyen yapay zeka modellerinin sahip olduklarını yüzde 96 paylaştığı, akıl yürüten yapay zeka modellerinin ise sahip olduklarını yüzde 20 paylaştığı saptandı.

Güçlü muhakeme becerilerine sahip LLM modellerinin grup ortamlarında benmerkezci ve bencil davranışları teşvik edebileceği tespit edilen araştırmada yapay zekanın “daha akıllı hale geldikçe toplum için mutlaka daha iyi olmayabileceğini” sonucuna varıldı.

– Daha akıllı ise daha bencil

HCII’dan ve araştırma yöneticilerinden uzman Li, insanların “duygu veya empati gösterdiğinde, yapay zekanın insan gibi davrandığını” bildirdi.

Li, “İnsanlar yapay zekadan ilişkiler ve ahlaki tercihler hakkında tavsiye istemeye başladığında bu riskli bir durum, çünkü daha akıllı modeller bencil davranışları teşvik edebiliyor.” dedi.

Continue Reading

TEKNOLOJİ

NASA’dan yeni Ay planı!

Published

on

NASA, Ay’a insanlı inişi hedefleyen Artemis III programında yaşanan gecikmelerin ardından alternatif çözümler arıyor. SpaceX’in Starship roketinde yaşanan aksaklıklar, kurumun diğer uzay şirketlerinden yeni teklif istemesine yol açtı.

NASA, Artemis III görevi kapsamında Ay’a astronot göndermeyi hedefliyor. Ancak projede görev alan SpaceX’in “Starship” roketinde yaşanan gecikmeler, kurumun yeni çözüm arayışına girmesine neden oldu.

Şu anda 2,9 milyar dolarlık sözleşmeye sahip olan SpaceX’in yanı sıra Blue Origin ve Lockheed Martin gibi şirketlerden de alternatif planlar istendi. NASA, önerilerin geliştirilmesi için sektöre resmi çağrı yapmaya hazırlanıyor.

Amaç: 2027’de Ay’a dönüşü hızlandırmak

Artemis III görevinin 2027 ortasında yapılması planlanıyor. Ancak Starship’in test uçuşlarında yaşanan arızalar, bu takvimi erteleme riski oluşturuyor.

Yeni fikirler arasında Blue Origin’in mevcut “Blue Moon” tasarımını yeniden yapılandırması ve Lockheed Martin’in Orion kapsülünün parçalarını kullanarak iki aşamalı bir iniş aracı geliştirmesi de bulunuyor.

Continue Reading

TEKNOLOJİ

Samanyolu Galaksisi’nin yeni haritası çıkarıldı

Published

on

Avustralyalı gökbilimciler, Samanyolu Galaksisi’nin şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı ve yüksek çözünürlüklü düşük frekanslı radyo görüntüsünü oluşturdu.

Avustralya merkezli Uluslararası Radyo Astronomi Araştırma Merkezi (ICRAR) araştırmacıları, Güney Yarımküre’den bakıldığında Samanyolu’nun düzlemsel yapısını gösteren çarpıcı bir renkli radyo haritası hazırladı. Görüntü, görünür ışık yerine radyo dalgalarına dayanıyor; bu da çıplak gözle görülemeyen yapıları ortaya çıkarıyor.

Projeye liderlik eden Curtin Üniversitesi’nden Prof. Natasha Hurley-Walker, farklı frekanslardaki sinyalleri renklendirerek galaksideki karmaşık süreçleri ayırabildiklerini belirtti.

Walker, “Düşük frekansları kırmızı, yüksek frekansları maviyle işaretledik. Bu renk farkları, yıldız oluşumu, ölüm ve dönüşüm bölgelerini daha net ayırt etmemizi sağlıyor” açıklamasında bulundu.

BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ DETAYLAR

Publications of the Astronomical Society of Australia dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, GLEAM-X adlı bu astronomik tarama, Samanyolu’nun yıldızların ve gazın en yoğun bulunduğu bölgesi olan “galaktik düzlemini” benzeri görülmemiş düzeyde bir ayrıntıyla haritalandırdı. Araştırma ekibi, yaklaşık 98 bin radyo kaynağı tespit etti; bunlar arasında yıldız doğumevleri çevresindeki parlak gaz bulutları (H II bölgeleri), gezegenimsi bulutsular ve uzak galaksiler yer alıyor.

Projede yer alan doktora öğrencisi Silvia Mantovanini, Batı Avustralya’daki Murchison Widefield Array teleskobundan elde edilen 40 bin saatlik veriyi birleştirerek görüntüyü oluşturdu. Teleskop, 4 binden fazla örümcek benzeri antenle insan kaynaklı radyo gürültüsünden uzak bir bölgede çalışıyor.

ON KAT DAHA HASSAS

Yeni görüntü, önceki versiyona göre iki kat daha keskin, on kat daha hassas ve iki kat daha geniş alanı kapsıyor. Bu sayede gökbilimciler, çok daha sönük ve uzak yapıları inceleyebiliyor.

Continue Reading