Kanser, dünya genelinde en önemli sağlık sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Her yıl milyonlarca insanı etkileyen bu hastalıkla mücadelede en kritik unsurlardan biri erken teşhis. Bu nedenle 1-7 Nisan tarihleri, kanserin önlenmesi ve erken teşhisin öneminin vurgulanması amacıyla “Kanserle Savaş Haftası” olarak anılıyor.

KANSER TARAMALARININ ÖNEMİ

Kanser, erken evrede tespit edildiğinde tedavi başarısı büyük ölçüde artıyor. Erken teşhis, hastalığın kontrol altına alınmasını sağlarken, tedavi süreçlerini de kolaylaştırıyor. Meme kanseri, rahim ağzı kanseri, kolon kanseri gibi bazı türlerde düzenli taramalar sayesinde hastalık belirtiler ortaya çıkmadan önce tespit edilebilir.

Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği (KTTB) de Kanserle Savaş Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada tarama oranlarının artırılmasının önemine dikkat çekti. Açıklamada, “Tarama yüzdemiz yüzde 10’lardan yüzde 70’lere çıkarılmalı” ifadeleri kullanılarak, toplumun kanser taramalarına daha fazla yönlendirilmesi gerektiği vurgulandı.

HANGİ KANSERLER İÇİN TARAMA YAPILMALI?

Sağlık uzmanları, aşağıdaki kanser türleri için düzenli taramaların kritik olduğunu belirtiyor:
• Meme Kanseri: 40 yaş üstü kadınların düzenli olarak mamografi çektirmesi önerilmektedir.
• Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri: 21 yaşından itibaren düzenli olarak Pap smear ve HPV testleri yaptırılmalıdır.
• Kalın Bağırsak (Kolon) Kanseri: 50 yaş üstü bireylerin belirli aralıklarla kolonoskopi yaptırması önemlidir.
• Akciğer Kanseri: Sigara içen veya risk grubunda bulunan bireyler için düşük doz bilgisayarlı tomografi önerilmektedir.

TOPLUMSAL FARKINDALIĞIN ARTMASI GEREKİYOR

Kanserle mücadelede taramalar kadar sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesi de önemlidir. Sağlıklı beslenme, sigara ve alkol kullanımından kaçınma, düzenli egzersiz ve stres yönetimi, kanser riskini önemli ölçüde azaltabilir. Ayrıca, kanser hakkında bilinçlenmek ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak, erken teşhis oranlarını artıracak

Uzmanlar, Kanserle Savaş Haftası’nın toplumda farkındalık yaratma açısından önemli bir fırsat sunduğunu belirtiyor. KTTB’nin de vurguladığı gibi, tarama oranlarının artırılması, bireylerin sağlıklı bir gelecek için adım atmasını sağlayacak.

Bu tarih, 1882 yılında Dr. Robert Koch’un, tüberküloza neden olan Mycobacterium tuberculosis bakterisini keşfettiği günü anmak amacıyla belirlenmiştir.

TÜBERKÜLOZ NEDİR?

Tüberküloz (TB), akciğerleri etkileyen ancak diğer organlara da yayılabilen bulaşıcı bir hastalıktır. Hapşırık ve öksürük yoluyla havaya saçılan bakterilerle yayılır. Bağışıklık sistemi zayıf kişiler, yetersiz beslenenler ve kalabalık yaşam alanlarında bulunanlar daha büyük risk altındadır.

DÜNYA GENELİNDE TÜBERKÜLOZ

• Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, her yıl yaklaşık 10 milyon kişi tüberküloza yakalanıyor.

• Her yıl 1,5 milyon insan tüberküloz nedeniyle hayatını kaybediyor.

• HIV/AIDS ile birlikte görülen en ölümcül enfeksiyonlardan biridir.

• Aşı (BCG aşısı) ve ilaç tedavisi ile önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.

TÜRKİYE VE KKTC’DE DURUM

• Türkiye’de tüberküloz, geçmiş yıllara göre büyük oranda kontrol altına alınmış durumdadır.

• Sağlık Bakanlığı’nın Verem Savaşı Dispanserleri, hastalığın takibini yapmaktadır.

• KKTC’de de benzer önlemler alınmakta olup, düzenli tarama programları uygulanmaktadır.

DÜNYA TÜBERKÜLOZ GÜNÜ’NDE NE YAPILIYOR?

• Sağlık otoriteleri, halkı bilinçlendirmek için etkinlikler düzenliyor.

• DSÖ ve sivil toplum kuruluşları, tüberkülozla mücadeleye dikkat çeken kampanyalar yapıyor.

• “Tüberkülozu Bitirelim” gibi küresel hedefler belirlenerek hastalığın sona erdirilmesi için çalışmalar yürütülüyor.

Sonuç olarak, tüberküloz halen dünya çapında ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor. Dünya Tüberküloz Günü, bu hastalıkla mücadelede farkındalık yaratmak ve önleyici adımlar atılmasını sağlamak için önemli bir fırsat sunuyor.